Өндгөн эсийн дутмагшилийн шалтгаан

Өндгөн эсийн дутмагшил нь голдуу гипоталамус-hypothalamic–pituitary axis зүгээс шалтгаалсан өндгөвчний үйл ажиллагааны алдагдал голдуу байдаг. Өндгөн эсийн дутмагшил доорхитой адил архаг эмгэгийн улмаас шууд илрэх үе байдаг. Ийм тохиолдолд суурь шалтгааныг арилгахад сарын тэмдгийн мөчлөг хэвийн байдалд ордог.

  • Төв мэдрэлийн системийн өөрчлөлт: Өнчин тархины хавдар, хэт их стресс авах, хэт их спортоор хичээллэх, хоолны дуршилгүй болох
  • Өндгөвчний үйл ажиллагааны өөрчлөл: Өндгөвчний үйл ажиллагаа зогсох(Эрт цэвэрших), өндгөвчний хам шинж, өндгөвчний эмгэгүүд( өндгөвчний хавдар, өндгөвчний үрэвсэл)
  • Бодисын солилцооны үйл ажиллагааны эмгэг: Бамбай булчирхайн эмгэг, чихрийн шижин, гармоны ялгаралтын өөрчлөлт(Hyperprolactinemia)
Өндгөн эсийн дутмагшилийн хэлбэрүүд
Сарын тэмдэг хаагдсан юмуу ховор үзэгддэг сарын тэмдэгийн тохиолдол

Сарын тэмдгийн мөчлөгөөр тооцоход 3удаагийн мөчлөгөөс дээш огт ирэхгүй байхыг сарын тэмдэг хаагдах, жирийн үеийн сарын тэмдгийн мөчлөгөөр 2-3 сард ирэхийг сарын тэмдэг ховордох гэнэ.

Сарын тэмдэг ирдэг боловч өндгөн эс ялгарахгүй тохиолдол (Of anoulatory cycles)

Anovulation гэдэг нь эхогоор өндгөн эсийг харах үед фолликул өсөж томрохгүй, өсөлт нь зогсох юмуу өндгөн эс боловсрохын өмнө өсөөд хагарахгүй үлдэх зэргийг хэлнэ.

Фолликул үүсэх хугацаа маш богино байх тохиолдол

Биеийн дулааныг халуун хүйтэн гэж ангилдагтай адил сарын тэмдэгийг ирсэн өдрөөс эхлэн өндгөн эс ялгарах үеийн хугацаа нь маш богиносохыг хэлдэг.

Sporadic mubaeranjeung

Биеийн үндсэн дулаанаас бие даарч үргэлж хүйтэн байхыг хэлнэ. Ийм тохиолдолд өөрөө жирэмслэх тохиолдол ч гардаг.

Өндгөн эсийн дутмагшилийн эмчилгээ

Өндгөн эсийн дутмагшил нь элбэг гардаг Hypothalamus-өнчин тархины гармон талын өөрчлөлт мөн өндгөвчний үйл ажиллагаа ны шалтгаан боловч, архаг эмгэгээс үүдэлтэйгээр хоёрдогчоор илэрч болдог. Хэт их стресс авах юмуу хэт ачаалалтай дасгал хийдэг эмэгтэй тамирчинд элбэг тохиолддог сарын тэмдэг ирэхгүй байх шалтгааныг нь шийдэж зохицуулахад хэвийн мөчлөгтөө орж сэргэнэ.


Clomiphene эмийн заавар

Сарын тэмдэгийн 3-5 өдөр 50mg-100mg-иар 5 өдөр ууж, 6-10 өдрийн дараа өндгөн эс ялгаруулдаг. Эм уусны дараа өндгөн эсийн ялгаралтыг эхогоор хянаж , бэлгийн харьцаанд оро х өдрийг тогтоон жирэмслүүлэх оролдлого хийдэг.

Bromocriptine эмийн заавар

High prolactin hyperlipidemia үед хэрэглэдэг эм юм. Уух заалт нь 1 өдөрт 1 ширхэгээр 2 долоо хоног ууж сарын тэмдгийн байдлыг ажиглана. Bromocriptine хоолны өмнө уух үед ходоод хямардаг тул унтахын өмнө болон хооллох үедээ уух нь зохистой.

hMG. hCG арга

HMG(Human Menoausal Gonadotropine).HCG(Human Chorionic Gonadotropine) HMG гэдэг нь өндгөвчинд нөлөөлж өндгөн эсийг өсгөвөрлөх бөгөөд HCG нь ovalation д нөлөөлдөг.

Мэс заслын арга

Өндгөвчийг ороосон хальс хатуурч зузаарснаас өсөлт гүйцсэн фолликул хагарч чаддаггүй. Энэ үед хэвлийн хөндийн дурангын мэс заслаар ovalation-д чиглүүлж өгнө.